انواع دستگیره پنجره

معرفی و بررسی 0 تا 100 انواع دستگیره پنجره

1. دستگیره پنجره تک‌حالته (ساده)

دستگیره تک‌حالته یکی از رایج‌ترین و قدیمی‌ترین انواع دستگیره پنجره است و تقریباً در همه ساختمان‌ها دیده می‌شود. این مدل برای پنجره‌های لولایی یک‌طرفه استفاده می‌شود و تنها دو وضعیت اصلی دارد: بسته و کاملاً باز. ساختار آن ساده، اقتصادی و بسیار بادوام است و همین موضوع باعث شده بیشترین سهم مصرف در پروژه‌های معمولی را داشته باشد. این دستگیره با بدنه آلومینیومی یا زاماک تولید می‌شود و پایه آن مستقیماً به اسپانیولت یا یراق اصلی پنجره متصل می‌شود. برای پنجره‌های UPVC، آلومینیومی و حتی پنجره‌های قدیمی آهنی کاربرد دارد. مهم‌ترین مزیت آن، قیمت مناسب و نصب بسیار آسان است. در مقابل، نبود حالت دوم مثل مدل‌های دوحالته باعث محدود شدن تهویه و کاهش سطح ایمنی می‌شود. اگر پروژه‌ای اقتصادی باشد و تنها امکان بازشدن لولایی مدنظر باشد، دستگیره تک‌حالته بهترین انتخاب است.

2. دستگیره پنجره دوحالته (Tilt & Turn)

دستگیره دوحالته برای پنجره‌های مدرن UPVC و آلومینیومی طراحی شده و دو حالت بازشوی متفاوت ایجاد می‌کند: حالت لولایی معمولی و حالت کجی یا بازشو از قسمت بالایی برای تهویه. این دستگیره با یک مکانیزم سه‌حالته کار می‌کند؛ به این معنی که با چرخش ۹۰ درجه پنجره لولایی باز می‌شود و با چرخش ۱۸۰ درجه به حالت بالکنی (تیلت) تغییر وضعیت می‌دهد. این مدل امکان تهویه ایمن و کنترل ورود هوا را فراهم می‌کند بدون اینکه نیاز به باز شدن کامل لنگه باشد. از نظر طراحی، این دستگیره در برابر فشار باد، وزن لنگه و ایمنی کودک عملکرد بسیار بهتری نسبت به دستگیره تک‌حالته دارد. نصب آن نیازمند اسپانیولت مخصوص دوحالته است و در بازشوهای استاندارد آپارتمانی بسیار پرفروش است. عمر بالا، عملکرد روان و امنیت زیاد، مهم‌ترین مزایای دستگیره دوحالته محسوب می‌شوند.

3. دستگیره سرویسی (Hand Tool / Service Handle)

دستگیره سرویسی یک ابزار حرفه‌ای است، نه یک دستگیره مصرفی. این مدل روی پنجره نصب نمی‌شود بلکه مخصوص تعمیرکاران و نصابان است تا بتوانند اسپانیولت یا یراق دوحالته را قبل از نصب اصلی، تنظیم یا قفل‌گشایی کنند. ظاهر آن مشابه دستگیره معمولی است اما فاقد پایه نصب ثابت بوده و با یک محور موبایل، عملیات تست و تنظیم یراق را انجام می‌دهد. وقتی اسپانیولت دوحالته روی پنجره نصب نشده یا لنگه هنوز سوار نشده باشد، تنها با دستگیره سرویسی می‌توان مکانیزم را به درستی تنظیم کرد. این ابزار عمر طولانی دارد، وزن سبک و طراحی ساده‌تری نسبت به دستگیره اصلی دارد. در پروژه‌های نوسازی، ساخت پنجره و تنظیم یراق‌آلات نقش کلیدی دارد. اگرچه برای مصرف‌کننده کاربردی نیست، اما برای نصاب و تعمیرکار یک ابزار ضروری است.

4. دستگیره پنجره کلیددار (امنیتی)

این مدل مخصوص مکان‌هایی است که کنترل دسترسی اهمیت دارد؛ مثل خانه‌هایی با کودک خردسال، دفاتر اداری، انبارها و واحدهای تجاری. تفاوت اصلی آن با دستگیره ساده در وجود یک سیلندر کوچک است که با کلید قفل و باز می‌شود. زمانی که دستگیره قفل باشد، امکان چرخش و باز کردن پنجره وجود ندارد. این ویژگی هم برای جلوگیری از خطر سقوط کودک و هم امنیت ساختمان کاربرد دارد. جنس آن معمولاً از زاماک تقویت‌شده است تا در برابر فشار، پیچش و ضربه مقاومت بالایی داشته باشد. دستگیره‌های کلیددار در مدل‌های تک‌حالته و دوحالته تولید می‌شوند و روی پنجره‌های UPVC و آلومینیومی نصب می‌گردند. به دلیل امنیت بالا، در ساختمان‌های جدید و مکان‌هایی که ایمنی مهم است، بسیار محبوب هستند.

برای آشنایی با روش‌های فنی تعویض قطعات، مقاله آموزش تعویض دستگیره پنجره راهنمای خوبی است.

5. دستگیره پنجره دکمه‌دار (Child Safety / Push Button)

دستگیره دکمه‌دار یک مدل ایمن‌سازی پنجره است که بدون نیاز به کلید، امنیت ایجاد می‌کند. روی بدنه این دستگیره یک دکمه فشاری وجود دارد که تنها با فشار دادن آن امکان چرخاندن دستگیره فراهم می‌شود. همین ساختار ساده، از باز شدن پنجره توسط کودکان جلوگیری می‌کند. مزیت اصلی آن نسبت به مدل کلیددار این است که بدون نیاز به کلید و نگهداری اضافه، همیشه آماده استفاده است. این مدل برای منازل مسکونی، مهدکودک‌ها و اتاق کودک بهترین انتخاب است. نصب آن مشابه دستگیره ساده است و با همه پنجره‌های UPVC و آلومینیومی سازگار می‌باشد. وجود مکانیزم مقاوم در برابر فشار ناگهانی و کاربری آسان، دلیل استقبال از این مدل است.

6. دستگیره پنجره توکار (Recessed Sliding Handle)

این مدل برای پنجره‌های کشویی طراحی شده است؛ جایی که بیرون‌زدگی دستگیره می‌تواند باعث برخورد با چارچوب یا مانع حرکت لنگه شود. دستگیره توکار داخل بدنه لنگه قرار می‌گیرد و ظاهری کاملاً فلت و مینیمال ایجاد می‌کند. این مدل معمولاً از آلومینیوم یا پروفیل آلومینیومی آنادایز شده ساخته می‌شود و مقاومت بسیار خوبی در برابر فشار و کشش دارد. برای کاربران، مزیت مهم این دستگیره راحتی در باز و بسته کردن لنگه کشویی و ظاهر شیک و یکدست آن است. اگر پنجره کشویی باشد، تنها گزینه استاندارد همین دستگیره است. ارتفاع، عمق و شکل آن بسته به نوع پنجره متفاوت است و معمولاً به‌صورت ریلی با انگشت کشیده می‌شود.

پیشنهاد می‌کنیم جهت انتخاب درست، راهنمای نصب راهنمای نصب‌ دستگیره رزت (پلاک + دو تکه) را بررسی کنید.

7. دستگیره پنجره کشویی هوک‌لاک (Hook Lock Handle)

این مدل برای پنجره کشویی امنیتی استفاده می‌شود. برخلاف دستگیره توکار ساده، این دستگیره مکانیزم قفل قلابی دارد که هنگام چرخاندن، یک قلاب فلزی داخل چهارچوب گیر می‌کند و درب را محکم قفل می‌کند. این نوع دستگیره امنیت بسیار بیشتری نسبت به مدل توکار ساده ارائه می‌دهد و برای واحدهای تجاری، اداری، ویلاها و طبقات پایین آپارتمان‌ها بسیار مناسب است. مواد سازنده آن معمولاً زاماک سخت‌کاری شده یا آلومینیوم تقویت‌شده است. کارکرد آن روان و ایمن است و در برابر فشارهای بیرونی مقاومت بالایی دارد. این مدل انتخاب اول برای پنجره‌های کشویی ضدسرقت و پنجره‌های نئوپنجره‌ای (Aluwood یا UPVC کشویی) است.

8. دستگیره پنجره دوطرفه (Double-Sided Handle)

این دستگیره مخصوص پنجره‌هایی است که از هر دو سمت امکان باز شدن دارند. بیشتر در راه‌پله‌ها، بالکن‌ها یا پنجره‌هایی با دسترسی دوطرفه استفاده می‌شود. طراحی آن شامل دو دستگیره متصل به یک محور مرکزی است که با چرخش هماهنگ عمل می‌کنند. این مدل باید بسیار مقاوم باشد، زیرا فشار از دو طرف به آن وارد می‌شود. معمولاً با یراق اسپانیولت دوطرفه نصب می‌شود و کنترل کامل پنجره از داخل و بیرون را ممکن می‌سازد. مزیت اصلی آن قابلیت دسترسی دوطرفه، امنیت مناسب و عملکرد سازگار با پنجره‌های UPVC و آلومینیومی است.

9. دستگیره پنجره طرح کلاسیک یا سلطنتی

این دستگیره‌ها به‌صورت دکوراتیو طراحی شده‌اند و ظاهر آن‌ها معمولاً مشابه مدل‌های آنتیک، برنزی یا کلاسیک است. این مدل‌ها در ساختمان‌های لوکس، ویلاها یا پنجره‌های طرح چوب بسیار محبوب‌اند. از نظر عملکرد، مشابه دستگیره ساده یا کلیددار هستند اما طراحی آن‌ها با جزییات تزیینی، خطوط منحنی و رنگ‌های خاص انجام می‌شود. جنس آن‌ها معمولاً زاماک با روکش آبکاری شده است تا علاوه‌بر زیبایی، ماندگاری رنگ و مقاومت بالا داشته باشد. اگر پروژه‌ای جنبه زیبایی‌شناسی قوی داشته باشد، این مدل بهترین انتخاب است.

برای مقایسه ساختار و مزایا، مطلب مقایسه دستگیره پلاک و رزت اطلاعات مفیدی ارائه می‌دهد.

10. دستگیره پنجره فرانسوی (دوبل)

در پنجره‌های فرانسوی (دو لنگه که یکی فعال و یکی نیمه‌فعال است) از دستگیره مخصوص استفاده می‌شود. دستگیره لنگه فعال به اسپانیولت چندنقطه‌ای متصل است و عملکرد اصلی باز و بسته شدن را کنترل می‌کند. این مدل باید بسیار مقاوم، روان و سازگار با وزن لنگه دو لنگه بزرگ باشد. طراحی آن طوری است که با حرکت دستگیره، چند زبانه به‌صورت هم‌زمان در چهارچوب قفل می‌شود. برای پنجره‌های دوجداره بزرگ، درب‌پنجره‌ها و پروژه‌های ساختمانی مدرن استفاده می‌شود.

راهنمای انتخاب بهترین دستگیره پنجره برای خانه

برای انتخاب بهترین دستگیره پنجره، لازم است نیاز واقعی، نوع پنجره و میزان امنیت مورد انتظار را دقیق بررسی کنید. اولین قدم، نوع بازشو است. اگر پنجره شما لولایی ساده است، دستگیره تک‌حالته و کلیددار بهترین گزینه‌ها هستند. اما اگر بازشوی دوحالته دارید، تنها مدل مناسب، دستگیره دوحالته است زیرا هر مدل دیگری با یراق آن سازگار نخواهد بود.

در پنجره‌های کشویی، انتخاب کاملاً متفاوت است. برای کشویی‌های معمولی، دستگیره توکار بهترین گزینه است تا لنگه هنگام حرکت روی ریل گیر نکند. اگر امنیت بالاتری لازم دارید—مثلاً پنجره واحدهای طبقات پایین—دستگیره کشویی هوک‌لاک گزینه ایده‌آل است، چون قفل قلابی آن امنیت بیشتری ایجاد می‌کند.

اگر ایمنی کودک برای شما اهمیت دارد، بهترین انتخاب دستگیره دکمه‌دار یا کلیددار است. مدل دکمه‌دار برای استفاده روزمره راحت‌تر است؛ اما اگر امنیت بالاتر نیاز دارید، دستگیره کلیددار ارجح است. برای پنجره‌هایی که از دو سمت باز می‌شوند، دستگیره دوطرفه تنها انتخاب اصولی و استاندارد محسوب می‌شود.

در پروژه‌های لوکس یا پنجره‌های طرح چوب، انتخاب دستگیره طرح کلاسیک هم زیبایی و هم هماهنگی ظاهری را تضمین می‌کند. اگر پنجره فرانسوی دارید، دستگیره مخصوص فرانسوی ضروری است، چون با یراق چندنقطه‌ای آن سازگار است.

در نهایت، بهترین روش انتخاب این است که نوع پنجره + سطح امنیت + نیاز به تهویه + سبک دکوراسیون را کنار هم بگذارید و سپس از بین ۱۰ مدل، گزینه‌ای را انتخاب کنید که بیشترین تطابق را با این چهار معیار دارد. این ترکیب ساده، بهترین انتخاب را تضمین می‌کند.

می‌توانید برای آگاهی از گزینه‌های مرغوب، مقاله بهترین دستگیره درب را ملاحظه فرمایید.

ویژگی‌های یک دستگیره پنجره خوب

• کیفیت مواد اولیه و مقاومت بالا: یک دستگیره خوب باید از آلیاژهایی مثل آلومینیوم، زاماک یا استیل ساخته شده باشد تا در برابر فشار، رطوبت، زنگ‌زدگی و حرارت دوام بالایی داشته باشد. مواد ضعیف باعث شکستن یا لق شدن سریع دستگیره می‌شوند.
• عملکرد روان و بدون گیر: دستگیره باید بدون نیاز به فشار زیاد بچرخد و مکانیزم داخلی آن عملکرد یکنواخت داشته باشد. چرخش روان مانع فرسودگی اسپانیولت و پین‌ها شده و طول عمر یراق‌الات را افزایش می‌دهد.
• ارگونومی و راحتی استفاده: فرم دستگیره باید طوری طراحی شده باشد که در دست به‌خوبی قرار بگیرد، هنگام چرخش دست خسته نشود و برای همه افراد (کودک، بزرگسال یا سالمند) قابل استفاده باشد.
• امنیت و مکانیزم قفل مناسب: اگر امنیت اهمیت دارد، دستگیره باید دارای سیستم قفل‌دار یا دکمه ایمنی کودک باشد. وجود این مکانیزم مانع باز شدن ناخواسته یا دسترسی افراد غیرمجاز می‌شود و برای طبقات پایین ضروری است.
• تناسب با نوع پنجره و یراق‌آلات: مهم‌ترین ویژگی یک دستگیره خوب سازگاری کامل با مدل پنجره است. دستگیره کشویی، دوحالته، تک‌حالته یا فرانسوی هرکدام یراق مخصوص دارند و دستگیره باید دقیقاً با آن‌ها همخوان باشد تا عملکرد دچار مشکل نشود.
• طراحی و زیبایی ظاهری: ظاهر دستگیره باید با سبک دکوراسیون، رنگ پنجره و فضای داخلی هماهنگ باشد. رنگ ثابت، روکش مقاوم و طراحی مینیمال یا کلاسیک بسته به نوع پروژه اهمیت زیادی دارد.
• نصب و سرویس‌پذیری آسان: دستگیره مناسب باید قابلیت نصب راحت، پیچ‌های استاندارد، امکان تعویض سریع و قابلیت روغن‌کاری یا سرویس ساده داشته باشد. این ویژگی‌ها طول عمر یراق و خود دستگیره را افزایش می‌دهد.

برای مثال در سایت safewarehardware ذکر شده:

As a fabricator for windows used in period properties, you may come against the challenge of finding handle hardware that meets modern security standards and fits the aesthetic of your design.

In this case, decorative handles can add style to your windows and are perfect for timber frames and heritage uPVC systems. Decorative handles combine an antique look with modern engineering, and operate standard espagnolette gearboxes inside.

ترجمه:

به عنوان سازنده پنجره‌هایی که در املاک قدیمی استفاده می‌شوند، ممکن است با چالش یافتن یراق‌آلات دستگیره‌ای که مطابق با استانداردهای امنیتی مدرن باشد و با زیبایی‌شناسی طراحی شما مطابقت داشته باشد، مواجه شوید.

در این مورد، دستگیره‌های تزئینی می‌توانند به پنجره‌های شما سبک اضافه کنند و برای قاب‌های چوبی و سیستم‌های uPVC قدیمی عالی هستند. دستگیره‌های تزئینی ظاهری قدیمی را با مهندسی مدرن ترکیب می‌کنند و در داخل خود گیربکس‌های استاندارد اسپانیولت را به کار می‌اندازند.

کلام پایانی

انتخاب دستگیره پنجره مناسب نقش مهمی در عملکرد، امنیت و زیبایی پنجره‌های ساختمان دارد. تنوع بالای مدل‌ها باعث می‌شود تصمیم‌گیری بدون شناخت کافی دشوار شود، اما با بررسی نوع بازشو، سطح امنیت موردنیاز، کیفیت ساخت و سازگاری با یراق‌آلات، می‌توان بهترین گزینه را انتخاب کرد. هر یک از انواع دستگیره پنجره—از مدل‌های ساده و اقتصادی تا مدل‌های امنیتی، دوحالته، توکار یا دکوراتیو—برای کاربردی مشخص طراحی شده‌اند و انتخاب اصولی آن‌ها باعث افزایش عمر یراق‌الات و بهبود تجربه کاربری می‌شود. در نهایت، توجه به کیفیت مواد، طراحی و کارکرد روان، سه عامل اصلی برای انتخاب یک دستگیره مناسب و بادوام محسوب می‌شوند.

سوالات متداول

کدام دستگیره برای امنیت کودک بهتر است؟

برای ایمنی کودک، دو مدل مناسب‌تر از همه هستند: دستگیره کلیددار و دستگیره دکمه‌دار. مدل کلیددار بیشترین امنیت را ایجاد می‌کند و مدل دکمه‌دار استفاده روزمره را ساده‌تر می‌کند.

آیا می‌توان روی پنجره دوحالته دستگیره ساده نصب کرد؟

خیر. یراق دوحالته فقط با دستگیره مخصوص تیلت‌ و ترن سازگار است و نصب دستگیره ساده باعث اختلال کامل در عملکرد بازشو خواهد شد.

برای پنجره کشویی کدام دستگیره مناسب‌تر است؟

اگر امنیت معمولی نیاز دارید، مدل توکار بهترین انتخاب است. اما اگر امنیت بسیار مهم است—مثل طبقات پایین—دستگیره کشویی هوک‌لاک با قفل قلابی توصیه می‌شود.

دستگیره‌های کلاسیک چه تفاوتی با مدل‌های معمولی دارند؟

از نظر عملکرد تقریباً مشابه‌اند، اما طراحی دکوراتیو آن‌ها برای پروژه‌های لوکس و طرح چوب مناسب است. جنس و روکش آن‌ها نیز در برابر خط‌وخش و تغییر رنگ مقاوم‌تر است.

چگونه بهترین دستگیره پنجره را انتخاب کنیم؟

برای انتخاب صحیح، نوع بازشو پنجره، نیاز به امنیت، نوع یراق‌ آلات و سبک دکوراسیون را بررسی کنید. سپس از بین مدل‌های معرفی شده، گزینه‌ای را انتخاب کنید که بیشترین انطباق را داشته باشد.